Vehbi Koç Vakfı Ansiklopedisi size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanmakta. Onaylamanız durumunda çerez kullanımını kabul etmiş olacaksınız. Çerez kullanımı ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.

Bokova, İrina (Georgiyeva)

Bokova, İrina (Georgiyeva) (d. 12 Temmuz 1952, Sofya, Bulgaristan), UNESCO’nun ilk kadın direktörü olan siyasetçi ve diplomat. 2015 yılında, KOÇ-KAM’ın “dünya çapında önemli konumlarda bulunan kadınları, kadın ve toplumsal cinsiyet konusunda çalışmalar yürüten kişileri” ödüllendirmek üzere aynı yıl oluşturduğu Semahat Arsel Onur Ödülü’ne layık görülmüştür.

Üniversite öğrenimini Sofya’da tamamlayan (1971) Bokova, Moskova Uluslararası İlişkiler Devlet Enstitüsü’nden yüksek lisans derecesi aldı (1976). ABD’de Maryland Üniversitesi ile Harvard Üniversitesi John F. Kennedy School of Government’ta eğitim programlarına devam etti.

Meslek yaşamına 1977’de Bulgaristan Dışişleri Bakanlığı’nın Birleşmiş Milletler (BM) Dairesi’nde başladı. Bakanlığın çeşitli kademelerinde görev aldı. 1990-91’de Bulgaristan Sosyalist Partisi’nden girdiği Ulusal Meclis’te görev yaptı. Jan Videnov Hükümeti’nde (Ocak 1995-Şubat 1997) Dışişleri bakan yardımcısı, sonra da bakan vekili olarak yer aldı. 2001’de yeniden Ulusal Meclis’e girdi. Milletvekilliği 2005’te sona erdikten sonra Avrupa Birliği genel sekreterliği görevinde bulundu; Fransa, Monaco ve UNESCO’da Bulgaristan büyükelçisi olarak görev yaptı.

15 Kasım 2009’da UNESCO direktörlüğüne seçildi. 2013’te ikinci kez bu göreve seçilen Bokova, 2011-15 yılları arasında BM genel sekreterinin başkanlığındaki Küresel Önce Eğitim Girişimi (Global Education First Initiative) Yürütme Kurulu’nun genel sekterliği görevini de üstlendi. Onun direktörlük döneminde UNESCO herkese nitelikli eğitim sağlamaya, toplumsal cinsiyet eşitliğine ve dünya kültür mirasını korumaya yönelik çalışmalara öncelik ve ağırlık verdi. Nefret söylemi, ayrımcılık ve ırkçılık konularında küresel farkındalığı öncelikle eğitim yoluyla artırma çalışmalarına öncülük etti. Bu dönemde gazetecilerin güvenliğini ve ifade özgürlüğünü geliştirme çabaları da önem kazandı. 

2015 yılında Bokova, “UNESCO’nun ilk kadın başkanı olarak toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda dünya çapında yürüttüğü çalışmalar nedeniyle” Semahat Arsel Onur Ödülü’ne layık görüldü. Çok sayıda üniversite tarafından onursal doktora unvanıyla, Fransa tarafından da Légion d’honneur nişanıyla ödüllendirilen Bokova’nın UNESCO’daki görevi 2017 yılında sona ermiştir.

Abadan Unat, Nermin

2012 yılında eğitim alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü alan siyaset bilimci.

İNCELE