Vehbi Koç Vakfı Ansiklopedisi size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanmakta. Onaylamanız durumunda çerez kullanımını kabul etmiş olacaksınız. Çerez kullanımı ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.

Çelik, Zeynep

Çelik, Zeynep (d. 1951?), Osmanlı kent ve kültürü tarihçisi. 2014 yılında kültür alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü almıştır.

Ortaöğrenimini İstanbul Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde (bkz. Robert Kolej) tamamlayan (1970) Çelik, 1975 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. Rice Üniversitesi’nden yüksek lisans, California Üniversitesi’nden (Berkeley) doktora derecesini aldı. Halen çalışmalarını 1991’de katıldığı New Jersey Teknoloji Enstitüsü Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak sürdürmektedir.

2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nden fahri doktor unvanı alan Çelik, 2014 yılında “Osmanlı kent, kültür ve zihniyet tarihi alanlarında yaptığı öncü ve özgün çalışmalarından dolayı”, kültür alanında verilen 13. Vehbi Koç Ödülü’ne layık görüldü. Çelik ödül törenindeki konuşmasında bu alandaki katkısını şöyle dile getirdi: “Mimarlık tarihinin genişlemesi, esnekleştirilmesi, beklenmeyen yönlere çekilmesi açısından benim neslimin hatırı sayılır bir yeri var. Çalışmalarımın getirdiği özel bir katkı, kültürlerarası ilişkilerin altını çizmek olmuştur. Geç devir Osmanlı İmparatorluğu’nun hep Batı’ya mal edilen modernitenin önemli bir parçası olduğunu ortaya koyduğumu sanıyorum.”

Çelik, Osmanlı dönemi kent tarihçiliğinin ilk ciddi ve sistematik eseri niteliğini taşıyan ve Türkçede 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul (1996) başlığıyla yayımlanan The Remaking of Istanbul, Portrait of an Ottoman City in the Nineteenth Century (1986) adlı yapıtıyla Türk Araştırmaları Enstitüsü Kitap Ödülü’nü (1987); Empire, Architecture, and the City: French-Ottoman Encounters, 1830-1914 (2008; İmparatorluk, Mimarlık ve Kent: Fransız-Osmanlı Karşılaşmaları, 1830-1914) başlıklı kitabıyla da 2010’da Mimarlık Tarihçileri Derneği (ABD) Spiro Kostof Kitap Ödülü’nü almıştır.

Çelik’in diğer çalışmaları arasında Türkçede Şarkın Sergilenişi (2005) başlığıyla yayımlanan Displaying the Orient: Architecture of Islam at Nineteenth Century World's Fairs (1992); Urban Forms and Colonial Confrontations: Algiers under French Rule (1997; Kentsel Formlar ve Kolonyal Yüzleşmeler: Fransız Yönetimi Altında Cezayir) sayılabilir. Ayrıca Mayıs-Ekim 2009’da Los Angeles Getty Center’da düzenlenen, eşküratörlüğünü yaptığı “Walls of Algiers: Narratives of the City through Text and Image” (Cezayir’in Duvarları: Metin ve Görsellerle Kent Anlatıları) sergisine ve Kasım 2011-Mart 2012 tarihlerinde İstanbul SALT Galata’da düzenlenen, gene eşküratörü olduğu “Geçmişe Hücum: Osmanlı İmparatorluğu’nda Arkeolojinin Öyküsü, 1753-1914” sergisine paralel olarak yayımlanan kitapların editörlerindendir. Yazarın Asar-ı Atika: Osmanlı İmparatorluğu'nda Arkeoloji Siyaseti başlıklı çalışması 2016 yılında İngilizce aslıyla (About Antiquities: Politics of Archaeology in the Ottoman Empire) aynı tarihte yayımlanmıştır. 2000-03 arasında Journal of the Society of Architectural Historians’ın editörlüğünü de yapan Çelik, “Camera Ottomana: Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğraf ve Modernite, 1840-1914” (ANAMED, İstanbul, Nisan-Ağustos 2015) sergisinin eşküratörlüğünü ve sergi kitabının eşeditörlüğünü üstlenmiştir.

Abadan Unat, Nermin

2012 yılında eğitim alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü alan siyaset bilimci.

İNCELE