Robert Kolej, bugün resmi adı İSTANBUL ÖZEL AMERİKAN ROBERT LİSESİ, ABD dışında halen varlığını sürdüren en eski Amerikan eğitim kurumu. Vehbi Koç Vakfı (VKV) bağışlarıyla okula destek olmuştur.
1863’te erkek öğrencilere hizmet vermek amacıyla kurulan okulu, 1871 yılında kız öğrencilere eğitim veren bir okulun (daha sonra Arnavutköy Amerikan Kız Koleji) açılması izledi. 1971 yılında iki okulun birleşmesiyle Robert Kolej’de karma eğitime geçildi. 1878-79 tarihli Kolej Kataloğu’nda okulun amacı, “ırk ya da din farkı gözetmeksizin tüm öğrencilere her bakımdan birinci sınıf bir Amerikan okulunda verilen eğitim gibi ve aynı genel ilkelere dayalı kapsamlı bir eğitim vermek” diye tanımlanmıştı.
Amerikalı misyoner ve eğitimci Cyrus Hamlin’in başlattığı girişime hayırsever iş adamı Christopher R(hinelander) Robert’ın maddi destek sağlaması sonucu kurulan Robert Kolej, 16 Eylül 1863 tarihinde Bebek’te eski bir ahşap binada dört erkek öğrenciyle eğitime başladı. 1869’da okulun Bebek sırtlarındaki ilk kampüsü inşa edildi (bugün Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsü). 1871’de ise Gedikpaşa’da Amerikalı bir grup tarafından desteklenen bir kız okulu açıldı. 1876 yılında Üsküdar’da inşa edilen kampüse taşınan bu okul, 1914 yılında Üsküdar’dan Arnavutköy'e, daha geniş bir araziye kurulmuş olan yeni kampüsüne geçti.
1878’de vefat eden Christopher Robert servetinin büyük bölümünü Robert Kolej’e bıraktı. Okul daha sonra da büyük ölçüde hayırsever kişiler ile VKV, Hisar Eğitim Vakfı gibi kurumların bağışlarıyla desteklendi. (Ayrıca bkz. Suna Kıraç Hall)
Robert Kolej ile Arnavutköy Amerikan Kız Koleji uzun yıllar özerk olarak faaliyet göstermişse de 1932 yılında tek müdürün, 1959’da ise ortak bir mütevelli heyetinin yönetimi altına girdi. 1957 yılında yükseköğretim izninin verilmesi üzerine Bebek kampüsünde Robert Kolej Yüksek Kısmı öğretime geçti. 1971 yılında Robert Kolej ile Amerikan Kız Koleji, Arnavutköy kampüsünde Robert Kolej adı altında birleştirildi ve karma eğitime geçildi. Aynı yıl Bebek kampüsündeki binalar devlete devredildi, Yüksek Kısım da Boğaziçi Üniversitesi adıyla bir devlet üniversitesine dönüştürüldü.
1997 yılında ilköğretimin sekiz yıla çıkarılmasıyla birlikte Robert Kolej’in ortaokulu kapandı ve eğitim lise düzeyinde sürdürülmeye başladı. Günümüzde öğrenciler okulda ilk yılı İngilizce hazırlık sınıfı olmak üzere, beş yıllık çift dilli lise eğitimi görmektedir.
Yirmi altı hektarlık bir alanda kurulu Arnavutköy kampüsünde yer alan Robert Kolej’in mezunları arasında Türkiye’nin iki başbakanı yanında dört Bulgaristan başbakanı, pek çok önde gelen iş insanı, politikacı, diplomat ve sanatçı bulunmaktadır. G20 Okul Grubu üyesi olan kolej New York Eyaleti Bağımsız Okullar Derneği’nin akreditasyonuna sahiptir.
Her yıl 200 dolayında öğrenci alan okulda 100’den fazla öğrenci kulübü faaliyet göstermektedir. Okulda 1982’den bu yana Öğrenci Konseyi tarafından her yıl Mayıs ayında Güzel Sanatlar Festivali düzenlenmekte, ayrıca Uluslararası İstanbul Gençlik Forumu, Uluslararası Model Birleşmiş Milletler Konferansı, Türk Tiyatro Festivali, Etik Forumu gibi başka etkinlikler de gerçekleştirilmektedir. Aylık Bosphorous Chronicle ve iki aylık Köprü gazeteleri, bilimsel dergi Kingdom Robertea, edebiyat dergileri Kaleidoscope, Martı ve Oda ile çok dilli Polyglot okulda üretilen süreli yayınlardan bazılarıdır.