Azize Euphemia Kilisesi Restorasyonu, İstanbul Sultanahmet’teki eski adliye binasının kuzeydoğu köşesinde, bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi’ne tahsis edilmiş alanda bulunan eski Bizans kilisesini yenileme çalışmaları. 2013 yılında Vehbi Koç Vakfı ile TC Kültür ve Turizm Bakanlığı adına İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü arasındaki anlaşmayla kilisede başlatılan konservasyon/yenileme çalışmaları, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nden Prof. Dr. Engin Akyürek’in danışmanlığındaki Bilim Kurulu tarafından yürütülmektedir.
Euphemia, Tanrı Ares adına düzenlenen bir pagan festivaline katılmayı reddettiği ve Khalkedon’lu (Kadıköy) Hıristiyanların haklarını Romalılara karşı savunduğu için uğradığı uzun işkenceler sonucu 307 yılında Khalkedon’da hayatını kaybeden Bizanslı öncü bir Hıristiyandı. Kilise tarafından azize ilan edilen ve Khalkedon’da adına bir kilise inşa edilen Euphemia’nın burada muhafaza edilen kutsal kalıntıları 7. yüzyıl başında Pers tehlikesi nedeniyle, bugün Sultanahmet’te bulunan, eski bir saraydan kiliseye dönüştürülen yapıya taşındı. Bizans döneminde halkın büyük rağbet gösterdiği bir ziyaret yeri olan kilise, Latin işgali sırasında (1204-61) büyük zarar gördü. İşgalden sonra restore edildi ve içindeki duvar resimleri yenilendi. 1939 yılında bölgedeki cezaevi binası (İbrahim Paşa Sarayı’nın bir bölümü) ve bazı konutlar yıkıldığında, Euphemia’nın yaşam öyküsünün anlatıldığı 14 sahneden oluşan duvar resmi (fresk) çevriminin yer aldığı batı duvarı ortaya çıktı. Bunun üzerine Alman Arkeoloji Enstitüsü (AAE) 1942 yılında burada bir kazı çalışması gerçekleştirdi. 1950 yılında başlayan Sultanahmet Adalet Sarayı inşaatı İbrahim Paşa Sarayı gibi Azize Euphemia Kilisesi’ne de büyük zarar verdi. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin (İAM) büyük gayretleriyle kilisenin ancak bugün görülen kısmı yıkımdan kurtarılabildi. 1951-52 ve 1964 yıllarında İAM ve AAE tarafından kilise ve yakın çevresinde arkeolojik kazılar gerçekleştirildi ve kazı sonuçları bir kitap olarak yayımlandı.
Azize Euphemia Kilisesi’nde halen yürütülmekte olan yenileme çalışmalarıyla duvar resimlerinin ve mimari kalıntıların konservasyonu, bunlardan 13. yüzyıla ait olanların bulunduğu kısmın üzerinin modern bir çatıyla örtülmesi, çevre düzenlemesinin yapılması ve kilisenin bir müzeyapı olarak halkın ziyaretine açılması hedeflenmektedir.