Kafadar, Cemal (d. 15 Ağustos 1954, İstanbul), tarihçi. 1997 yılında kuruluşundan beri Harvard Üniversitesi Vehbi Koç Türkiye Etüdleri Kürsüsü başkanlığını yürütmektedir.
Ortaöğrenimini İstanbul Erkek Lisesi (1965-69) ve Robert Kolej’de (1969-73), lisans öğrenimini ise ABD’de Hamilton College’da tamamladı (1977). Daha sonra Kanada McGill Üniversitesi İslami Araştırmalar Enstitüsü’nde Osmanlı tarihi üzerine yüksek lisans (1977-81) ve doktora yaptı (1981-86). 1985-89 arasında Princeton Üniversitesi Yakın Doğu Araştırmaları Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışan Prof. Kafadar 1990’da Harvard Üniversitesi Tarih Bölümü’ne geçti. 1997’de bu üniversitede Vehbi Koç Türkiye Etüdleri Kürsüsü’nün başkanlığına getirildi. 1999-2004 ve 2009-10 arasında Harvard Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi’nin direktörlüğünü yürüttü. Halen aynı üniversitenin Tarih Bölümü’nde arşiv araştırması, popüler kültür ve Osmanlı tarihyazımı üzerine seminerler yönetmektedir. Paris’te EHESS’de (École des Hautes Études en Sciences Sociales: İleri Sosyal Bilim İncelemeleri Okulu) (1997-98) ve Boğaziçi Üniversitesi’nde (2005, 2009) konuk öğretim üyesi olarak dersler de veren Prof. Kafadar’ın başlıca ilgi alanları Orta Doğu ve Güney Doğu Avrupa’nın modern çağın başlarındaki toplumsal ve kültürel tarihidir.
Suleiman the Second and His Time (Halil İnalcık’la birlikte, 1993), Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State (1995; İki Cihan Âresinde, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, 2010), Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken; Dört Osmanlı: Yeniçeri, Tüccar, Derviş ve Hatun (2009, 2014) ve Kendine Ait Bir Roma: Diyar-ı Rum’da Kültürel Coğrafya ve Kimlik (2017) başlıklı kitapları yayımlanmış olan Prof. Kafadar, 2010 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülmüştür.