Vehbi Koç Vakfı Ansiklopedisi size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanmakta. Onaylamanız durumunda çerez kullanımını kabul etmiş olacaksınız. Çerez kullanımı ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.

Eldem, Sedad Hakkı

Eldem, Sedad Hakkı (d. 31 Ağustos 1908, İstanbul - ö. 7 Eylül 1998, İstanbul), mimar. Gerek tasarım ve uygulama, gerek mimarlık kuramı ve eğitimi alanındaki çalışmalarıyla 20. yüzyıl Türk mimarlığına damgasını vuran isimlerden biridir. Koç Topluluğu ve Koç Ailesi üyeleri için Amiral Bristol Hemşirelik Okulu, Atatürk Kitaplığı, Kıraç Yalısı ve Rahmi Koç Evi gibi binaların tasarımını gerçekleştirmiş, Vehbi Koç Vakfı’nın (VKV) yönetim merkezinin de bulunduğu Koç Holding AŞ Nakkaştepe Tesisleri’nin ve Sadberk Hanım Müzesi’nin faaliyet gösterdiği Azaryan Yalısı’nın restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırlamıştır.

Diplomat olan babasının görevi nedeniyle ilköğrenimini Cenevre’de, lise eğitiminin ilk yıllarını da Münih’te tamamladı. 1924 yılında, henüz 16 yaşındayken kayıt için lise diploması şartı aramayan İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi (daha sonra Güzel Sanatlar Akademisi [GSA], İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi [İDGSA], Mimar Sinan Üniversitesi [MSÜ]; bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Mimari Şubesi’nde yükseköğrenime başladı. 1928’de okulu birincilikle bitirdikten sonra gittiği Avrupa’da çeşitli mimarlık bürolarında çalıştı. 1930’da Türkiye’ye döndükten sonra, GSA’da ve Ankara Türk Ocakları Merkezi’nde sergiler açtı. 1931’de Uluslararası Budapeşte Fuarı Türk Pavyonu’nun tasarımını ve uygulamasını gerçekleştirdi. Aynı yıl asistan olarak GSA’da öğretim üyesi kadrosuna alındı. Bu dönemde kendi bürosunu da açarak uzun yıllar sürecek profesyonel mimarlık kariyerine başladı.

1941-46 arasında Yüksek Mimarlık Bölümü’nün başkanlığını üstlendiği akademide 46 yıl boyunca mimari proje ve yapı bilgisi dersleri veren Eldem, sonradan Rölöve ve Restorasyon Kürsüsü’nün başkanlığını da yaptı. Ayrıca, İstanbul’da Eski Eserleri Koruma Encümeni (1941-45) ve Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu (1962-78) gibi kuruluşlarda üyelik ve başkanlık görevlerinde bulundu. 1978 yılında yaş haddi nedeniyle akademiden emekliye ayrıldıktan sonra da proje öğretmenliğine devam eden Eldem, 1979 yılında İDGSA tarafından onursal doktora unvanıyla ödüllendirildi.

Eldem aralarında TC Kültür Bakanlığı Kültür ve Sanat Ödülü (1983), Ağa Han Mimarlık Ödülü (1986; Zeyrek Sosyal Sigortalar Kurumu Binaları’yla) ve Mimarlar Odası Büyük Ödülü’nün (1988) de yer aldığı pek çok ödüle layık görülmüş ve birçok mimari proje yarışmasında birincilik ödülünü kazanmıştır.

Eldem hakkında onlarca makalenin yanı sıra pek çok kitap da basılmıştır. MSÜ kuruluşunun 100. yıl armağanı olarak 1983’te Sedad Hakkı Eldem: 50 Yıllık Meslek Jübilesi başlıklı bir kitap yayımlamıştır. Eldem’den geriye kalan arşiv malzemelerinden yararlanarak hazırlanan Boğaziçi Yalıları (1993-94) başlıklı iki ciltlik eser VKV tarafından bastırılmıştır.

Abadan Unat, Nermin

2012 yılında eğitim alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü alan siyaset bilimci.

İNCELE