İstanbul Araştırmaları Enstitüsü

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, prehistorik dönemden günümüze “İstanbul’un tarihini, kültürel yapısını ve insan profilini araştırmayı, bu amaçla projeler geliştirip desteklemeyi, ulusal ve uluslararası toplantılar, etkinlikler düzenleyerek elde ettiği sonuçları ilgili kurumlarla paylaşmayı ve yayın yoluyla kamuoyuna ulaştırmayı hedefleyen” araştırma kurumu. Suna ve İnan Kıraç Vakfı bünyesinde 1 Mart 2007’de faaliyete geçmiştir. Vakfın, 2005’te açılan Pera Müzesi’yle başlattığı geniş kapsamlı kültür-sanat projesinin ikinci önemli adımıdır.

İtalyan mimar Guglielmo Semprini’nin 19. yüzyıl sonlarında Tepebaşı’nda inşa ettiği eski Rosolimo Apartmanı’nda hizmet veren enstitünün giriş katı, üretilen projeleri destekleyen sergiler için galeri olarak kullanılmaktadır. Enstitünün Atatürk ve Cumhuriyet Araştırmaları Bölümü’nde konuyla ilgili bilimsel yayınları içeren ana kitaplığın yanı sıra, genel okuyucu kitlesine hizmet etmeyi amaçlayan bir İstanbul Kitaplığı ve bir referans kitaplığı, Osmanlı Araştırmaları Bölümü’nde ise modern Osmanlı çalışmalarını kapsayan bir kitaplığın yanı sıra, Şevket Rado koleksiyonuna ait 1.000’e yakın elyazmasından oluşan Şevket Rado Yazma Kitaplığı bulunmaktadır. Araştırmacılara daha kolay erişim sağlamak ve eserlerin yıpranmasını önlemek amacıyla yazmalar sayısal ortama aktarılmıştır. Bizans Araştırmaları Bölümü’nde de çağdaş Bizans incelemelerini içeren bir kitaplık ile Semavi Eyice Kitaplığı yer almaktadır. Prof. Dr. Semavi Eyice’ye ait nadir baskı eserler ile 30.000’i aşkın kitap, süreli yayın, ayrı basım ve çok sayıda arşiv malzemesi bu bölümde araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır. Semavi Eyice Kitaplığı’nda Bizans tarihi ve sanatıyla ilgili kitapların yanı sıra, İslam, Türk ve Osmanlı tarihi, sanatı, mimarisi ve edebiyatı, çeşitli dönemleri inceleyen arkeoloji-sanat yayınları ve seyahatnameler bulunmaktadır.

Suna Kıraç ve İnan Kıraç tarafından yıllar içinde oluşturularak vakfa bağışlanan, 120.000’i aşkın eski İstanbul ve Cumhuriyet dönemi İstanbul’u fotoğrafının yer aldığı Suna ve İnan Kıraç Vakfı Fotoğraf Koleksiyonu, enstitü arşivinin zengin bir parçasını oluşturmaktadır. Arşivde fotoğraflara ilaveten gravürler, haritalar, müzik notaları ve İstanbul’un kültürel mirasıyla ilgili çok sayıda gazete kupürü de yer almaktadır.

Enstitünün 2012 yılından beri düzenli olarak yayımladığı İstanbul Araştırmaları Yıllığı’nda kentin tarihinin, arkeolojisinin ve kültürel kimliğinin çeşitli boyutlarını ele alan özgün incelemelere yer verilmektedir. Ayrıca İstanbul’a odaklanan doktora tezlerinin yayımlandığı İstanbul Araştırmaları Dizisi, Sempozyum Dizisi, Klasik Eserler Dizisi ve Özel Dizi çerçevesinde kitap yayın faaliyetleri sürdürülmektedir.