Vehbi Koç Vakfı Ansiklopedisi size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanmakta. Onaylamanız durumunda çerez kullanımını kabul etmiş olacaksınız. Çerez kullanımı ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, prehistorik dönemden günümüze “İstanbul’un tarihini, kültürel yapısını ve insan profilini araştırmayı, bu amaçla projeler geliştirip desteklemeyi, ulusal ve uluslararası toplantılar, etkinlikler düzenleyerek elde ettiği sonuçları ilgili kurumlarla paylaşmayı ve yayın yoluyla kamuoyuna ulaştırmayı hedefleyen” araştırma kurumu. Suna ve İnan Kıraç Vakfı bünyesinde 1 Mart 2007’de faaliyete geçmiştir. Vakfın, 2005’te açılan Pera Müzesi’yle başlattığı geniş kapsamlı kültür-sanat projesinin ikinci önemli adımıdır.

İtalyan mimar Guglielmo Semprini’nin 19. yüzyıl sonlarında Tepebaşı’nda inşa ettiği eski Rosolimo Apartmanı’nda hizmet veren enstitünün giriş katı, üretilen projeleri destekleyen sergiler için galeri olarak kullanılmaktadır. Enstitünün Atatürk ve Cumhuriyet Araştırmaları Bölümü’nde konuyla ilgili bilimsel yayınları içeren ana kitaplığın yanı sıra, genel okuyucu kitlesine hizmet etmeyi amaçlayan bir İstanbul Kitaplığı ve bir referans kitaplığı, Osmanlı Araştırmaları Bölümü’nde ise modern Osmanlı çalışmalarını kapsayan bir kitaplığın yanı sıra, Şevket Rado koleksiyonuna ait 1.000’e yakın elyazmasından oluşan Şevket Rado Yazma Kitaplığı bulunmaktadır. Araştırmacılara daha kolay erişim sağlamak ve eserlerin yıpranmasını önlemek amacıyla yazmalar sayısal ortama aktarılmıştır. Bizans Araştırmaları Bölümü’nde de çağdaş Bizans incelemelerini içeren bir kitaplık ile Semavi Eyice Kitaplığı yer almaktadır. Prof. Dr. Semavi Eyice’ye ait nadir baskı eserler ile 30.000’i aşkın kitap, süreli yayın, ayrı basım ve çok sayıda arşiv malzemesi bu bölümde araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır. Semavi Eyice Kitaplığı’nda Bizans tarihi ve sanatıyla ilgili kitapların yanı sıra, İslam, Türk ve Osmanlı tarihi, sanatı, mimarisi ve edebiyatı, çeşitli dönemleri inceleyen arkeoloji-sanat yayınları ve seyahatnameler bulunmaktadır.

Suna Kıraç ve İnan Kıraç tarafından yıllar içinde oluşturularak vakfa bağışlanan, 120.000’i aşkın eski İstanbul ve Cumhuriyet dönemi İstanbul’u fotoğrafının yer aldığı Suna ve İnan Kıraç Vakfı Fotoğraf Koleksiyonu, enstitü arşivinin zengin bir parçasını oluşturmaktadır. Arşivde fotoğraflara ilaveten gravürler, haritalar, müzik notaları ve İstanbul’un kültürel mirasıyla ilgili çok sayıda gazete kupürü de yer almaktadır.

Enstitünün 2012 yılından beri düzenli olarak yayımladığı İstanbul Araştırmaları Yıllığı’nda kentin tarihinin, arkeolojisinin ve kültürel kimliğinin çeşitli boyutlarını ele alan özgün incelemelere yer verilmektedir. Ayrıca İstanbul’a odaklanan doktora tezlerinin yayımlandığı İstanbul Araştırmaları Dizisi, Sempozyum Dizisi, Klasik Eserler Dizisi ve Özel Dizi çerçevesinde kitap yayın faaliyetleri sürdürülmektedir.

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü yayınları

Ağır, Aygül, İstanbul'un Eski Venedik Yerleşimi ve Dönüşümü, 2009

Arslan, Murat ve Kaçar, Turhan (ed.), Byzantion’dan Constantinopolis’e İstanbul Kuşatmaları, 2017

Cheynet, Jean-Claude, Gökyıldırım, Turan ve Bulgurlu, Vera (ed.), Les sceaux byzantins du Musée archéologique d'Istanbul, 2012

Çokuğraş, Işıl, Bekâr Odaları ve Meyhaneler. Osmanlı İstanbulu’nda Marjinalite ve Mekân (1789-1839), 2016

Genim, Sinan (ed.), Konstantiniyye'den İstanbul'a. XIX. Yüzyıl Ortalarından XX. Yüzyıla Boğaziçi'nin Anadolu Yakası Fotoğrafları, 2012

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yazmalar Kataloğu, 3 cilt, 2014

Kaynar, Hakan, Projesiz Modernleşme. Cumhuriyet İstanbulu'ndan Gündelik Fragmanlar, 2012

Kılıç, Filiz (ed.), Âşık Çelebi, Meşâ'irü'ş-Şu'arâ, 2010

Mabeyinci Pavlos, Ayasofya'nın Betimi, 2010

Mazlum, Deniz, 1766 İstanbul Depremi. Belgeler Işığında Yapı Onarımları, 2011

Ousterhout, Robert, Klein, Holger ve Pitarakis, Brigitte (ed.), Kariye Camii Yeniden/The Kariye Camii Reconsidered, 2011

Özkaya, Gökçen, 18. Yüzyılda İstanbul Evleri. Mimarlık, Rant, Konfor, Mahremiyet, 2016

Pitarakis, Brigitte ve Tanman, Gülru (ed.), Life Is Short, Art Long: Healing in Byzantium-New Perspectives, 2018
Yavuz, Mehmet Fatih, Byzantion. Byzas’tan Constantinus’a Antik İstanbul, Antik Edebi Kaynaklar, 2014

Enstitü kuruluşundan beri “Arka Oda Toplantısı” başlıklı pek çok konuşma, konferans ve uluslararası sempozyuma da ev sahipliği etmiştir. Theodoros Metokhites, Kariye Manastırı ve Palaiologoslar Dönemi Konstantinopolisi (2007), 12. Uluslararası Tekne ve Gemi Arkeolojisi Sempozyumu (2009), Paleolitik Şamanlardan Yedi Uyurlara Mağaralarda Kültürel Yaşam (2012), Bizans’tan Görünümler (2012), Bir Kültür Muhiti Olarak “Meclis” (2013), 11. Uluslararası Bizans Sicilografi Sempozyumu (2014), Şehri Hayal Etmek: Sanattan Hayata İstanbul Temsilleri (2014) ve İstanbul’da Bizans’ı Keşfetmek Bilim İnsanları, Kurumlar ve Mücadeleler, 1800-1955 (2017) enstitünün katkısıyla düzenlenmiş sempozyumlardır.

  Suna ve İnan Kıraç, Pera Müzesi’ni ve İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nü açarak İstanbul’a yaptıkları katkılar nedeniyle 2009 yılında İstanbul Turizm Onur Ödülü’ne layık görülmüşlerdir.

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde düzenlenen sergiler
 
“Osmanlı Mimarı” D’Aronco (18 Eylül-15 Aralık 2006)

Ali Emîrî Efendi ve Dünyası: Fermanlar, Beratlar, Hatlar, Kitaplar (24 Ocak-1 Temmuz 2007)

Saltanatın Dervişleri, Dervişlerin Saltanatı: İstanbul'da Mevlevîlik (15 Kasım 2007-30 Mart 2008)

Uzun Öyküler: Melling ve Dunn’ın Panoramalarında İstanbul (29 Mayıs-23 Temmuz 2008)

Üç Kitaplı Kentler: 19. Yüzyıl Fotoğraflarında Kudüs ve Kutsal Topraklar (9 Eylül-19 Ekim 2008)

Ahşap İstanbul: Konut Mimarisinden Örnekler (30 Ekim 2008-26 Nisan 2009)

Osmanlı Donanmasının Seyir Defteri: Gemiler, Efsaneler, Denizciler (15 Mayıs-4 Ekim 2009)

Ankara: Kara Kalpaklı Kent, 1923-1938 (29 Ekim 2009-28 Mart 2010)

İmparatorluk Başkentinden Cumhuriyet'in Modern Kentine: Henri Prost’un İstanbul Planlaması 1936-1951 (3 Mayıs-18 Temmuz 2010)

Hilâl ve Güneş: İstanbul'da Üç Japon; Yamada Torajiro, Ito Chuta, Otani Kozui (16 Ekim 2010-13 Şubat 2011)

Uzak İzlenimler: Clara ve Luigi Mayer’in Resimlerinde 18. Yüzyıl İstanbulu (23 Mart-15 Eylül 2011)

1283: Suna ve İnan Kıraç Vakfı Koleksiyonu’ndan Fotoğraflarla Atatürk (10 Kasım-24 Kasım 2011)

Nil Kıyısından Boğaziçi’ne: Kavalalı Mehmet Ali Paşa Hanedanı’nın İstanbul'daki İzleri (7 Aralık 2011-31 Mart 2012)

Düşünen Tohum Konuşan Toprak: Cumhuriyet’in Köy Enstitüleri 1940-1954 (18 Nisan-27 Ekim 2012)

Atatürk: Bir İnsandan Fazlası... Suna ve İnan Kıraç Vakfı Atatürk Fotoğrafları Koleksiyonu (10 Kasım-30 Kasım 2012)

Değişen Zamanların Mimarı: Edoardo De Nari 1874-1954 (18 Aralık 2012-20 Nisan 2013)

Bir Geleneğin Anatomisi: Robert Kolej’in 150 Yılı 1863-2013 (15 Haziran-31 Ağustos 2013)

Cumhuriyet: Yeni İnsan Yeni Hayat (11 Aralık 2013-17 Mayıs 2014)

Taksim: İstanbul'un Kalbi (5 Haziran-7 Ekim 2014)

Ekrem Hakkı Ayverdi (1899-1984): Mimarlık Tarihçisi, Restoratör, Koleksiyoner (5 Kasım 2014-11 Nisan 2015)

Doğu’nun Merkezine Seyahat 1850-1950: Pierre de Gigord Koleksiyonu’ndan İstanbul’da Gezginlerin 100 Yılı (4 Haziran-17 Ekim 2015)

Cumhuriyet İstanbul’da: Bir Bayramdan Sahneler (27 Ekim 2015-30 Ocak 2016)

Şişli Camii: Erken Cumhuriyet Döneminde Bir Osmanlı Yapısı (16 Şubat-18 Eylül 2016)

Dört Ayaklı Belediye: İstanbul’un Sokak Köpekleri (27 Ekim 2016-16 Eylül 2017)

Bir Kâğıt Mimarının Hayali Dünyası: Nazimî Yaver Yenal (4 Ekim 2017-3 Mart 2018)
 
Batıya Açılan Pencere: Galatasaray Lisesi’nin 150 Yılı 1868-2018 (14 Eylül 2018-23 Şubat 2019)
Abadan Unat, Nermin

2012 yılında eğitim alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü alan siyaset bilimci.

İNCELE