Amerikan Hastanesi

Hastane binasının hızla büyüyen kadro ve artan faaliyet hacmi karşısında yetersiz kalması üzerine Amerikan Hastanesi 1923 yılında, daha önce İngiliz işgal kuvvetleri tarafından kullanılan, Taksim Sıraselviler Caddesi üzerindeki eski Alman Hastanesi binasına taşındı. 1927 yılında ise hastanenin Danışma Kurulu, Yönetim Kurulu’na dönüştürüldü. Tümü İstanbul’da ikamet eden 12 Amerikalı üyeden oluşan Yönetim Kurulu’nun ilk toplantısında, ABD’de resmi bir temsilcilik açılması ve hastane için bağış toplamak amacıyla, New York’ta bir Mütevelli Heyeti oluşturulması kararlaştırıldı.

Dr. Hoover’ın kişisel nedenlerle ABD’ye dönmesinden sonra, 1924 yılında başhekimliğe Dr. Wilfred M(cIlvaine) Post getirildi. Dr. Post karısının vefatı üzerine 1926’da ABD’ye dönünce de 1927 yılında bu görevi Dr. Lorrin A(ndrews) Shepard üstlendi. Alman Hastanesi’ndeki kira sözleşmesinin süresinin bitmesi üzerine, Amerikan Hastanesi 12 Mart 1928 günü, Silahhane (Teşvikiye) Caddesi 19 numaradaki dört katlı bir apartmana taşındı. Hemşirelerin yeni yeri ise, hemen yolun karşısındaki Bedrettin Bey Apartmanı’ndaydı.

17 Haziran 1931 tarihinde hükümet, Amerikan Hastanesi’ni bir arsa sahibi olma ve bina inşa etme hakkına sahip bir kurum olarak kabul etti. Amerikan Hastanesi aynı yıl 30 Ekim’de New York’ta, American Hospital of Istanbul, Inc. adını taşıyan ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak tescil edildi. ABD’de yürütülen bağış kampanyalarıyla sağlanan kaynaklar, özellikle 1930’ların başlarındaki Büyük Bunalım yıllarında işletme açıklarının kapatılmasında büyük rol oynadı. Mart 1938’de Nişantaşı’ndaki yeni hastane binasının yapımına da gene aynı yoldan sağlanan fonlarla başlanabildi. Yeni bina iki yıldan daha kısa bir sürede tamamlanarak 14 Kasım 1939 günü hizmete açıldı. 1945 yılında hastanenin adı, kurucusunun anısına, Amiral Bristol Amerikan Hastanesi, Hemşirelik Okulu’nun adı da Amiral Bristol Hemşirelik Okulu olarak değiştirildi. Hastanenin yanında inşa edilen Hemşirelik Okulu binası 1950 yılında hizmete girdi. 1956 yılında ise Amerikan Hastanesi Yardım Derneği kuruldu.

1927’den beri başhekim olan Dr. Shepard’ın emekliye ayrılması üzerine, 1957 başında bu göreve Dr. Wilson Swanker getirildi. 1962’de ise başhekimlik görevini Rolf Lium üstlendi. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) Temmuz 1964’teki 250.000 dolarlık yardımı hastanedeki yenileme ve genişleme çalışmalarına destek sağladı. Aynı yıl hastanenin yatak kapasitesinin 250’ye çıkarılması Türkiye Cumhuriyeti hükümeti tarafından onaylandı. 1966 yılında Vehbi Koç hastane bünyesinde bir kanser (kobalt) pavyonu kurulması için 70.000 dolar bağışta bulundu. Dr. Lium’un kişisel ve ailevi nedenlerle görevden ayrılmasının ardından, Ağustos 1967’de başhekimlik ve genel müdürlüğe yarı zamanlı olarak atanan Dr. Warren H. Winkler bir yıl sonra tam zamanlı olarak çalışmaya başladı.

Reader’s Digest’in sahibi Lila Acheson Wallace’ın altı katlı bir bina yapımı için Amerikan Hastanesi’ne yaptığı 540.000 dolarlık bağışla Temmuz 1971’de yapımına başlanan Barclay Acheson Binası Mart 1973 sonunda hizmete girdi. Finansmanını USAID’in sağladığı yeni Giriş Binası’nın açılışı ise Nisan 1983’te yapıldı. Gene finansmanı USAID tarafından sağlanan 10 katlı poliklinik binasının yapımına Ocak 1985 sonunda başlandı. Mayıs 1985’te Yönetim Kurulu başkanlığına Eli Acıman seçilerek bu görevi üstlenen ilk Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oldu. Aynı yıl ABD’deki Houston Methodist Hastanesi’yle bir işbirliği anlaşması imzalandı.

Yeni poliklinik binası 1988 Temmuz’unda hizmete açıldı. 1989’da Eli Acıman’ın görevden ayrılmasıyla boşalan Yönetim Kurulu başkanlığına Rahmi M. Koç seçildi. Aynı yıl Mart ayında Amerikan Hastanesi Vakfı kuruldu. Kasım ayında ise Türkiye’de bir ilk olan Koruyucu Sağlık Merkezi açıldı.

1990 yılında hastanenin yönetim yapısı değişti ve Dr. Winkler başhekimlik görevini sürdürürken, idari müdürlük (1992’de genel müdürlük ve üst yöneticilik-CEO) görevine George D. Rountree getirildi. Ertesi yıl Haziran ayında Vehbi Koç Kanser Merkezi hizmete girdi. 1992 yılında Amerikan Hastanesi bünyesinde Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (bkz. SANERC) kuruldu. Dr. Winkler’ın ayrılması üzerine boşalan başhekimlik görevini Dr. Engin Bazmanoğlu üstlendi (1995).

Gittikçe büyüyen mali sorunların çözümü için hastanenin VKV tarafından devralınmasına karar verildi. 20 Haziran 1994 günü imzalanan sözleşmeyle, American Hospital of Istanbul, Inc.’in yönetim yetkileri yasal olarak VKV’ye devredildi. Sözleşme, hastanenin gayrimenkulünün satılamayacağı, devredilemeyeceği, uzun seneler hastane olarak kullanılacağı gibi koşullar içermekteydi. Satış ve devir işleminin tamamlanmasıyla birlikte New York Mütevelli Heyeti’nin ve İstanbul’daki Yönetim Kurulu’nun tüm yasal hak ve yetkileri de VKV İdare Heyeti’ne devrediliyordu. Hastanenin ve Amiral Bristol Hemşirelik Okulu’nun VKV’ye resmen devri ise 27 Şubat 1995 tarihinde gerçekleşti. Hastanenin adı da Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi olarak değiştirildi.

Amerikan Hastanesi ve Hemşirelik Okulu’na büyüme ve genişleme için yeterli alan sağlamak amacıyla, Kasım 1995’te, hastanenin bitişiğindeki Güzelbahçe Hastanesi satın alındı. Yenilenen ve bir koridorla ana binaya bağlanan Güzelbahçe Hastanesi, Semahat Arsel ve Dr. Nusret Arsel Binası adıyla hizmete açıldı ve Amerikan Hastanesi’nin bazı birimleri buraya taşındı. Hemşirelik Okulu 1999 yılında, SANERC ise 2004 yılında Koç Üniversitesi’ne devredildi. 

1998 yılında Amerikan Hastanesi, Amerikan Hastaneler Birliği (American Hospitals Association) üyeliğine kabul edildi. Aynı yıl Amerikan Hastanesi ile New York Presbyterian Hastanesi ve Cornell ve Columbia üniversiteleri tıp fakülteleri arasında, tıp eğitimi ve hasta bakımı gibi konularda işbirliği yanında doktor, yönetici, hemşire ve öğrenci değişimini de içeren bir anlaşma imzalandı.

İstanbul’un Anadolu yakasında Amerikan Hastanesi adına hizmet verebilmek amacıyla, Aralık 1997’de Kadıköy’de Med-Amerikan Polikliniği (bugün MedAmerikan Tıp Merkezi[*]) açıldı. Tophane’de bulunan İtalyan Hastanesi Mart 1998’de İtalyan Konsolosluğu ile Amerikan Hastanesi arasında imzalanan anlaşmayla kiralandı ve Agnelli Vakfı’nın da katkısıyla yenilenerek İtalyan Hastanesi Giovanni Alberto Agnelli Binası adıyla, temel işlevi kanser teşhis ve tedavisi olan bir sağlık merkezine dönüştürüldü. 18 Kasım 1999’da açılan hastane yeni yasal engeller yüzünden yeniden kapandı ve ancak Temmuz 2005’te resmen hizmete açıldı. İtalyan Hastanesi karşılaştığı finansal güçlükler nedeniyle Ağustos 2006’da kapatıldı.

Amerikan Hastanesi’nin, Hemşirelik Okulu’nun eski binasının yerinde yapılan yeni ek binası Ekim 1999’da hizmete açıldı. Güzelbahçe Hastanesi binası ise 2000 yılında yıkıldı; yerinde inşa edilen Semahat ve Dr. Nusret Arsel Hemşirelik Okulu binası 2002 yılında tamamlandı.

Ekim 1999’da George D. Rountree genel müdürlük görevinden ayrılmakla birlikte, iş geliştirme danışmanı ve direktörü olarak çalışmayı sürdürdü. Genel müdürlüğe ise Talat Pekelman getirildi. Hastanenin mali sorunlarının gittikçe ağırlaşması üzerine üst yönetimde değişikliğe gidildi ve Mayıs 2001’de genel müdürlüğe vekaleten Dr. Serdar Savaş atandı. Ama finansal sorunların daha da artması karşısında aynı yıl Ekim ayında Dr. Savaş’ın görevine son verildi ve yerine yeniden George D. Rountree getirildi. Başhekimlik görevini de Dr. Ömer Arıkan üstlendi. Hastanede geçerlik kazanan “kârlılık kültürü” programı meyvelerini kısa sürede verdi ve mali sorunların aşılması yönünde önemli gelişme sağlandı.

2002 ve 2005 yıllarında Joint Commission International (JCI) standartlarına uygunluğu teyit eden akreditasyon belgeleri alındı. (JCI belgesi 2015 yılında beşinci kez yenilenmiştir.) 2004 Mart’ında ise Amerikan Hastanesi üç yıl geçerli ISO 14001 belgesini alan ilk özel hastane oldu. Daha önce alınmış olan ISO 9001 sertifikası da üç yıl süreyle yenilendi.

Zekeriyaköy, Kilyos, Maslak, Sarıyer ve çevre semtlerde yaşayanlara sağlık hizmetleri vermek amacıyla kurulan Zekeriyaköy Aile Hekimliği Merkezi Mart 2003’te hizmete açıldı ve 2014 yılı sonuna kadar faaliyetini sürdürdü.

2006 yılı sonunda George D. Rountree’nin genel müdürlük görevinden ayrılması üzerine bu göreve Dr. Evren Keleş getirildi. Dr. Keleş 2008 yılında aynı zamanda başhekimlik görevini de üstlendi.
 
Ağustos 2007’de Muğla Göcek’te, Göcek Belediyesi ve DenizTemiz Derneği/TURMEPA işbirliğiyle, VKV tarafından Amerikan Hastanesi’ne bağlı olarak açılan Amerikan Marine Polikliniği 2013 yılı sonunda faaliyetine son verdi. Temmuz 2018’de ise Bodrum Amerikan Hastanesi hizmet vermeye başladı.
 
Amerikan Hastanesi günümüzde (2018), 58’i yoğun bakım hastalarına ayrılmış 278 hasta odası, 27 gözlem yatağı ve 12 ameliyathanesi olan, yılda 220.000’in üzerinde hastaya hizmet veren 60.500 metrekarelik tam teşekküllü bir sağlık kuruluşudur. 2014 yılından bu yana Dr. Erhan Bulutcu genel müdür, Dr. İsmail Bozkurt ise başhekim olarak görev yapmaktadır.